KMS 7 - Tahtacılar ve Bademler Köyü

YOLCU BİLGİNÇ İLE TAHTACILAR VE BADEMLER KÖYÜ

ADİP'in hazırladığı, Nükhet Everi’nin sunduğu “Kültürel Mirasımızı Sırtlayanlar” söyleşilerimizin 7. bölümünde Tahtacı Dernekleri Federasyonu Genel Başkanı, İzmir Büyükşehir Korosu Şefi ve bağlama sanatçısı Yolcu Bilginç ile birlikteyiz. Kültürel miras emekçisi kimliğiyle de tanınan Yolcu Bilginç hayatında müziğin yerini, müzik çalışmalarını, Tahtacılar Derneği’ni kurmaları ve bunun bir federasyona dönüşmesi sürecini, Tahtacıların tarihteki yerini, sosyal hayatlarını, Tahtacılar denince ilk akla gelen yerlerden olan Bademler köyündeki faaliyetleri anlattı.

Tahtacılar günümüzde Çanakkale’den Gaziantep’e uzanan bir çizgi üzerinde bilinen 11 ilde yaklaşık 300 köyde yaşamlarını sürdürüyor. Tahtacı ismi ağaç işçiliğinden, yani meslekten geliyor. Yaşama tutunmanın kilidini meslekleriyle açmışlar. Bilginç’in verdiği bilgiye göre Türkmen Tahtacılar, İran’da Horasan eyaleti Meşet şehrinde 8. İmam Rıza’dan İslamiyeti öğrendiler. Tahtacılara, tahta oturan Oğuz beylerinin tacını giydirenler anlamında bu sıfatın verildiği inanışı da Türkmenler arasında yaygın. Tahtacılar Hacı Bektaş Veli Dergahı’na bağlanmamış, kapalı toplum yapısıyla kendilerine has inançlarını korumuşlar. Yaşam biçimleri özgün haliyle günümüze ulaşmış. Tahtacıların kurduğu Urla’nın Bademler Köyü yıllardır adını çeşitli faaliyetlerle duyuruyor. Mahmut Türkmenoğlu Kooperatifçilik Vakfı, Doğal Yaşam Köyü, Bademler Köy Tiyatrosu ve Oyuncak Müzesi Türkiye çapında ünlendi. Bademler Köyü'nde tiyatro geleneği, 1930’lu yılların başlarında köy meydanında Orta Oyunları ile başlıyor. Urla’nın Bademler Köyü’nde doğan şair ve yazar Necati Cumalı’nın dünya çapında üne kavuştuğu eseri "Susuz Yaz" yine Bademler Köyü’nde yapılan çekimler ile Türkiye sinemasına kazandırıldı.
Film Berlin’de ‘Altın Ayı’ ve Cannes’da ödül aldı. Film çekimlerinin uyandırdığı ilgi ile 1962’de köye bir kütüphane kuruldu. Daha sonra köylüler imece usulü ile tiyatro binasını inşa etti. Türkiye ve Ege’de en temiz havaya sahip olduğu kaydedilen Bademler Köyü Türkiye’deki ilk kırsal kalkınma projesini de hayata geçirdi. Bilginç'in verdiği bilgilere göre köyün turizm faaliyetleri de gelişiyor.

Kültürel Mirasımızı Sırtlayanlar serimizin 7. bölümü Yolcu Bilginç’in bir sürprizi ile sona eriyor. İyi seyirler dileriz.