Nükhet Everi’nin ADİP için hazırladığı “Kültürel Mirasımızı Sırtlayanlar” dizimizin bu bölümünde Hakkâri ve çevresindeki Nasturi ve Ezidi kültürel mirasını konuştuk. Hakkâri Üniversitesi Dinler Tarihi Bölümü araştırma görevlisi Yaşar Kaplan ile gazeteci, yazar Emin Sarı bölüm konuğumuz oldu.
Yaşar Kaplan yüksek Lisans tezini Ezidiler, doktorasını da Nasturiler (Doğu Süryanileri) üzerine yapmış. “Günümüz Yezidiliği” adlı kitabı 2012’de yayınlandı. Kaplan Hakkâri’de genelinde somut olmayan kültür mirasına yönelik derlemeler de yapıyor. Hakkârili gazeteci ve yazar Emin Sarı da bölgede Nasturiler üzerine yapmış olduğu araştırmaları “Sahipsiz Çığlık” adında bir belgesele dönüştürme aşamasında. “Eğer Ortadoğu’yu bir gülistana benzeteceksek Ezidiler bu gülistanın en önemli çiçeklerinden bir tanesidir. Ne pahasına olursa olsun bizim bu çiçeği korumamız ve yeni nesillere de taşımamız gerekiyor” diyen Yaşar Kaplan, Ezidiler ile ilgili çalışmasını “Günümüz Ezidilerinin dinî fotoğrafını çekmek” olarak adlandırıyor. 2011’de yaptığı bu çalışmasında “Günümüzde Ezidiler dini geleneklerini koruyabiliyor mu, yeni nesillere aktarılabiliyor mu?” gibi soruların cevapları öne çıkıyor. Kaplan Irak’ta Ezidilerini dini merkezi Şengal’de dünyanın her yerinden Ezidilerin buluştuğu Şeyh Adi bayramında röportajlar ve kapsamlı bir araştırma yapmış. Sözlü tarih araştırmasını Ezidileri tehdit eden en büyük faktör olan IŞİD ortaya çıkmadan önce gerçekleştirdiğini ekleyelim. Yaşar Kaplan ayrıca Türkiye’de pek araştırılmamış olan Nasturi kilisesinin tarihi, kilisenin keşişlik örgütü gibi konuları da ele almış.
Kendisiyle tarihten günümüze Hakkâri şehrini, Ezidilerin geçmişte ve günümüzde nerelerde yaşadığını konuştuk. Emin Sarı’nın yapımcılığını ve yönetmenliğini üstlendiği “Sahipsiz Çığlık” belgeseli bu söyleşi gerçekleştiğinde post prodüksiyon aşamasındaydı. Hakkâri ile ilgili çalışmaların yetersiz olduğu kanaatiyle Nasturilerle ilgili bir belgesel yapmaya karar verdiğinde bir araştırma yapmış, Yaşar Kaplan’la birlikte çalışmış. Emin Sarı aynı bölgedeki kaleler ile ilgili bir belgesel çalışması yapmayı da planlıyor.