Rum

- Protohronia: Aziz Vasilios'u anımsama günü. İsa Mesih’in sünneti.

Rumlar, takvim yılının başlangıcı olan 1 Ocak'ta İsa'nın sünnetini kutlar. 31 Aralık akşamı çocuklar, Noel'de olduğu gibi ev ev dolaşır, Noel şarkıları söyler, armağan ve para toplarlar. Rumların bir geleneği de bu günde, Sakız Adası'ndan getirilen sakızla (mastika) yapılan, üzerinde yeni yıl yazan yuvarlak yılbaşı pidesi pişirmektir. Rumlar, Noel Baba olarak bilinen Patara doğumlu Aziz Nikolaus'u 6 Aralık'ta anarlar ve onun denizlerin koruyucusu olduğuna inanırlar. Dünyadaki bütün çocuklar, denizlerin yanı sıra çocukların ve hayır kurumlarının da koruyucusu Aziz Nikolaus'un yılbaşı gecesinde kendilerine armağan getireceğini bilirler. Ancak Rum çocukları, kendilerine yılbaşı sürprizini hazırlayan azizin Vasilios olduğuna inanırlar.

- Ta Fota: İsa Mesih’in Ürdün Nehri'nde vaftiz yortusu. Rumlar 6 Ocak'ta İsa'nın vaftiz edilişini kutlar. Bir din adamı, tahta bir haçı suların kutsanmasının simgesi olarak suya atar. Gençler suya atlayarak bu haçı çıkarmak için birbirleriyle yarışırlar. Haçı suda bulup çıkaran genç, bir altın zincir ve bir haçla ödüllendirilir. Yüzyıllardır Boğaziçi kıyılarında yapılan bu tören, son yıllarda Çengelköy'deki Aya Yorgi ve Yeşilköy'deki Aya Stefanos Kilisesi'nin önünde yapılıyor.

- Evangelismostis Theotoku: Meryemana’ya İsa Mesih’i doğuracağının Başmelek Cebrail tarafından müjdelenmesi.

- Kiriaki ton Vayion: İsa Mesih’in Kudüs’e girişi – Kutsal Haftanın başlangıcı. Rumlar, bugünü İsa Mesih'in Kudüs'e girişi, halkın onu zeytin dalları ve mersin dalları ile karşılaması anısına kutlar.

- Pasha: Paskalya (İsa Mesih’in ölülerden dirilişi) bayramı. Rumlar, İsa'nın çarmıhta can verdiği Cuma günü perhiz tutar, et ve hayvansal gıda yemez. Cumartesi gecesine dek yas tutulur. Cumartesi gecesi cemaat kiliseleri doldurur ve tam saat 24.00'te herkes bir mum yakarak İsa'nın dirilişini kutlamaya başlar. Gece yarısından sonra eve dönüldüğünde kırmızı yumurta tokuşturulur. Paskalya pazar günüdür. Öğle yemeği için zengin bir sofra kurulur.

- Aziz Havari Bartolomeos anımsama günü, Patrik Bartolomeos Hazretleri’nin isim günü.

- Tis Metamorfoseos: İsa Mesih’in görünümün değişimi. Rumlar, Paskalya'dan kırk gün sonra Hz. İsa'nın Mirac'ını kutlarlar. Hz. İsa üç havarisiyle Thabor Dağı'na çıkar, o sırada bir bulutun içine girer ve Hz. Musa ve Hz. İlyas Peygamberlerle görünür. Bugün üzüm bayramı olarak da kutlanıyor ve daha önce üzüm yenmiyor.

- Pentikosti: Paskalya’nın 50. Günü

- Kimisis tis Theotoku: Meryem Ana’nın göklere yükselişi bayramı.

- Tu Stavru: Kutsal Haç’ın yüceltilmesi bayramı.

- Ta İsodiya tis Theotoku: Meryemana’nın mabede sunulmasının anımsanma günü.

- Agiu Andreu: Bizans Kilisesi’nin kurucusu olan Aziz Havari Andreas’ın anımsanma günü.

- Hristuyenna: İsa Mesih’in doğuş yortusu. Rumlar, İsa Peygamber'in doğumunu (Noel) diğer Ortodokslar gibi 25 Aralık günü kutlar. Aralığın 24'ünü 25'ine bağlayan gece, çocuklar evden eve dolaşır ve "Kalanda" adlı Noel şarkıları söyleyerek İsa'nın doğuşunu müjdelerler. Noel sabahı kilisedeki ayine gidilir. Öğle saatlerinde akrabalar, dostlar bir araya gelirler ve hep birlikte yemek yerler. Özellikle çocuklar için çam ağaçları süslenir ve aile üyelerinin birbirine aldığı hediyeler yılbaşına kadar bu ağacın altında durur. Yıl başına doğru çiçek satıcılarının tezgâhlarını dolduran "kokina" (Rumca'da kırmızı) adlı minik kırmızı taneli yeşil dallar da bu dönemde evleri süslemekte yaygın biçimde kullanılır.

(EKÜMENİK RUM PATRİKLİĞİ sitesi VE G7 TAKVİMİNDEN DERLENMİŞTİR.)