ANADOLU’DA İNANÇLARIN İZLERİ projemizin altında İNANÇ YOLLARI başlıklı yeni bir çalışmanın hazırlıklarına başladık. Anadolu’da iz bırakan azizler, şeyhler, evliyalar, seyitler, dervişler, dedelerin yaptığı yolculukları derleyerek harita üzerinde işaretlemek istiyoruz. Uzmanlardan, sivil toplum emekçilerinden, akademisyenlerden, turizmcilerden alacağımız destek ile projemizi geliştireceğiz.
AZİZ PAUL YOLU
Kate Clow*
Aziz Paul, Hıristiyanlığın Batı Avrupa'da yayılmasından sorumludur. İsa'nın Yahudi dinini değiştirmeye ilişkin mesajı yalnızca Yahudiye ve Kudüs'teki Yahudilere iletildi. Ancak Pavlus bu mesajı hem Yahudi diasporasına (İsrail dışında yaşayanlara) hem de geleneksel Yunan veya Roma tanrılarına ve tanrıçalarına ve diğer kültürlere inananlara iletti. Bu süreçte, kısmen ibadet biçimleriyle ilgili birçok talimat ekleyerek, kısmen de mesajı değiştirerek (özellikle kadınlarla ilgili kısımları) Hristiyanlık dinini değiştirmiştir. Paul'ün standart bir metni yoktu; ayrıca İsa'nın kendisiyle hiç tanışmadı. Böylece İsa'nın mesajını özgürce yorumlayabilirdi. Aziz Paul vaaz etmemiş olsaydı, Hıristiyanlık MS 66 Yahudi isyanı bastırıldığında ve Kudüs yakıldığında muhtemelen ortadan kalkacaktı. Bu nedenle Paul’un günümüze büyük bir etkisi olmuştur.
Aziz Paul yürüyüşü
Toros dağlarından geçen, Antalya ile Eğirdir arasındaki bir rotanın Likya Yolu'na iyi bir katkı olduğu düşünülüyordu. Böylece Aziz Paul Yolu, Türkiye'nin ikinci uzun mesafe yürüyüş rotası oldu. Bu bölge harika kanyonlara, sedir ormanlarına, nehirlere ve göllere sahip. Bunlar turistler, özellikle de benzer bir manzaranın olmadığı İsrail ve Orta Doğu'dan gelenler için çok çekicidir. Güzergâh 2004 yılında açıldı ve ilk kullanıcıları çoğunlukla İsrailliler ve Likya Yolu'nun diğer kullanıcılarıydı. Ne yazık ki, Likya Yolu'ndan farklı olarak, yerel belediyeler güzergâh boyunca turizm konaklamasını geliştirmeleri için yerel halkı desteklememiştir. Turistik konaklama yerlerinin olmaması, rotanın turizm acenteleri arasında çok popüler olmadığı, Turizm Bakanlığı'nın da bu parkuru tanıtmak için fazla bir şey yapmadığı anlamına geliyor.
Aziz Paul Yolu, Antalya'nın 20 km doğusundaki Perge ile Eğirdir Gölü'nün kuzeydoğusundaki Yalvaç arasında yer alan, 27 gün süren, 500 km uzunluğunda işaretli bir rotadır. Antalya'nın 80 km kuzeydoğusunda Köprülü Kanyon Milli Parkı'nın girişinde Beşkonak'tan başlayan ikinci bir kol daha var. İkinci kol, Roma antik kenti Adada'da ilk rota ile birleşiyor. Güzergâh Roma yolları, patikalar ve orman yollarından geçmektedir; genellikle dağ bisikleti için uygun değildir. Deniz seviyesinden başlayıp 2200 metreye kadar tırmanan Likya Yolu'ndan daha vahşi bir rotadır. Ortalama 2800 metreye kadar tırmanan rotada isteğe bağlı iki zirve daha bulunuyor. Bu rota 2004 yılında Kate Clow tarafından kırsal bölgeye turizm getirmek ve Aziz Paul'un Anadolu'ya ilk seyahatinde gittiği yerler aracılığıyla yürüyüşçülere kırsal bölge hakkında bir fikir vermek için açılmıştır.
Perge'de başlangıç noktası Antalya havalimanına yakın, bitiş ise Eğirdir Gölü yakınlarındaki Yalvaç'ta bulunuyor. Eğirdir, rotanın ana ulaşım ve konaklama merkezidir. Yürüyüş için en iyi zamanlar sonbahar aylarıdır. Çoğu gece için kır evlerinde veya küçük pansiyonlarda konaklama bulabilirsiniz. Ancak daha uzun etaplarda kamp yapmanız gerekecek. Rota boyunca pek çok kamp alanı bulabilirsiniz.
Hac Yolları
Avrupa'da inanç rotaları çok popülerdir. En iyi bilinen iki Avrupa rotası, Aziz James (İspanya'da Şili-Santiago'ya) ve Via Francigena (İngiltere’den Roma'ya) rotasıdır. Bu rotalar, bakanlık politikası ile desteklenen kalkınma ajansları tarafından geliştirilmektedir. Türkiye turizm politikası artık daha fazla hac rotası oluşturmaktır. Ne yazık ki, kültür turizminde ‘yaya dolaşmak’ kavramı yetkililer tarafından tanınmamıştır. Türkiye sınırları içerisinde yer alan erken Hristiyanlık döneminin yedi büyük kilisesi güzergahı ve diğer dini güzergahlar motorlu araç güzergahları olarak geliştirilmeye çalışılmış, ancak bunlar hac yürüyüş güzergahı talebini karşılamamaktadır. Şahsen Bakanlığın Evliya Çelebi'nin seyahatlerine ve kullandığı güzergahlara ağırlık vermesi gerektiğini düşünüyorum.
Türkiye, kültürel rotalar açısından büyük bir potansiyele sahip. Sadece hac rotaları değil, eski yol ağlarına ve her türlü somut ve somut olmayan mirasa dayalı muhtemel rotaları değerlendirmek için ilgili Bakanlık tarafından bir iç rapor hazırlandı. Ancak, kültürel rotaların desteklenmesi üzerine hareket etmek için uzun vadeli bir politika gerekmektedir. Şu ana kadar Bakanlık ile kalkınma ajansları arasındaki iş birliğinin sonuçları istenilen düzeyde değildir.
* Türkiye’nin ilk uzun mesafe yürüyüş parkuru olan Fethiye-Antalya arasındaki 509 km’lik Likya yolu ve 2004’te açılan Aziz Paul Yolu’nun mucidi, Kültür Rotaları Derneği’nin kurucusudur.